Οzembic ή αλλιώς, η αβάσταχτη ελαφρότητα του χοντρού.

Αλήθειες και μύθοι για το φάρμακο «εύκολου» αδυνατίσματος που βρίσκεις «μόνο αν είσαι ξάδελφος φαρμακοποιού».

Η Καρντάσιαν

Ολα ξεκίνησαν πριν από περίπου ένα χρόνο στο Met Gala στη Νέα Υόρκη, όπου η Κιμ Καρντάσιαν εμφανίστηκε φορώντας το iconic φόρεμα της Μέριλιν Μονρόε. Οπως η ίδια είπε στους δημοσιογράφους, χρειάστηκε να χάσει 8 κιλά σε τρεις εβδομάδες προκειμένου να μπει στο στενό φόρεμα, κάνοντας τις φήμες να οργιάζουν σχετικά με το πώς τα κατάφερε. Στο TikΤok η λέξη «σεμαγλουτίδη» άρχισε να τρεντάρει, μολονότι η Καρντάσιαν δεν έχει κάνει ποτέ κάποιο σχετικό σχόλιο.

Τον περασμένο Οκτώβριο επίσης ο Ελον Μασκ, γνωστός για τις κακές διατροφικές του συνήθειες, εμφανίστηκε φανερά αδυνατισμένος. Οταν ρωτήθηκε στο Twitter για το μυστικό του, απάντησε «Διαλειμματική δίαιτα. Και Wegovy» (σ.σ. σεμαγλουτίδη για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας). Το πιο… κακά κρυμμένο μυστικό του Χόλιγουντ είχε αποκαλυφθεί.

Στην πρόσφατη 95η τελετή απονομής των βραβείων Οσκαρ, ο παρουσιαστής Τζίμι Κίμελ τρόλαρε το κοινό: «Κοιτώντας γύρω σ’ αυτή την αίθουσα, δεν μπορώ παρά να αναρωτηθώ: Κάνει το Ozempic (σ.σ. το δημοφιλέστερο σκεύασμα, σεμαγλουτίδη για την αντιμετώπιση του διαβήτη) για μένα;».

Σήμερα μόνο το χάσταγκ #ozempic έχει 737 εκατ. θεάσεις στο TikTok. Κάποιες χιλιάδες αντιστοιχούν και στους Ελληνες. Δεν είναι μόνο από όσους θέλουν να αποκτήσουν γρήγορα σώμα «παραλίας». Είναι και από εκείνους που τα τελευταία χρόνια είχαν αρχίσει να αγαπούν ξανά τον εαυτό τους και τα παραπανίσια κιλά του. Σχεδόν εν μια νυκτί χάθηκαν κεκτημένα χρόνων του κινήματος του body positivity για την αποδοχή του σώματός μας.

Τι είναι όμως αυτά τα φάρμακα και, κυρίως, είναι πράγματι «θαυματουργά»; Οπως εξηγεί στην «Κ» ο παθολόγος με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας, Ευθύμιος Καπάνταης, πρόκειται για φάρμακα που αναπτύχθηκαν για την αντιμετώπιση του διαβήτη τύπου 2 τα οποία μιμούνται τη δράση των ινκρετινών, ορμονών που παράγει το σώμα μας όταν τρώμε για την παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας και μείωσης των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα. Κάποια στιγμή βρέθηκε ότι μειώνουν το σωματικό βάρος, οπότε μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.

Ασθενείς «βαφτίζονται» από τους γιατρούς τους ως διαβητικοί ώστε να εξασφαλίσουν συνταγή για τα φάρμακα ή τα παίρνουν με συνταγή συγγενούς που είναι διαβητικός.

Ψευτοδιαβητικοί

Καθώς το Wegovy δεν κυκλοφορεί ακόμη στη χώρα μας ενώ και το Saxenda είναι δυσεύρετο, γιατροί φέρεται να συνταγογραφούν τα αντιδιαβητικά φάρμακα (Victoza και Ozempic) και για απώλεια βάρους (διπλασιάζοντας τη χορηγούμενη δόση).

Ασθενείς «βαφτίζονται» διαβητικοί χωρίς να είναι ή συνταγογραφούνται τα φάρμακα σε διαβητικούς για να τα πάρουν συγγενείς τους που είναι παχύσαρκοι. Φυσικά μπορεί κάποιος να αγοράσει τα συγκεκριμένα σκευάσματα και χωρίς συνταγή, πληρώνοντας 110 ευρώ για τη μηνιαία θεραπεία με Ozempic (το Saxenda κοστίζει 240 ευρώ). Με συνταγή, η συμμετοχή είναι 10%. Σημειώνεται ότι η θεραπεία διαρκεί μήνες, οπότε το συνολικό κόστος μπορεί να είναι υψηλό. Οχι όμως όσο στην Αμερική, όπου ένα κουτί Ozempic κοστίζει πάνω από 1.000 δολάρια.

Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα οι διαβητικοί να στερούνται σκευάσματα που έχουν ανάγκη. Φαρμακοποιός του κεντρικού τομέα της Αθήνας που επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του (τα στοιχεία του είναι στη διάθεσή μας) αναφέρει ότι η ζήτηση είναι τεράστια. «Ερχονται άνθρωποι χωρίς ιδιαίτερο πρόβλημα βάρους και ζητούν Ozempic ή Trulicity (σ.σ. αντιδιαβητικό φάρμακο με δραστική ουσία την ντουλαγλουτίδη). Τις περισσότερες φορές έρχονται με συνταγή ως διαβητικοί. Εμείς δεν μπορούμε να πούμε κάτι εφόσον το έχει γράψει γιατρός. Αλλοι το ζητούν ιδιωτικά, χωρίς συνταγή. Κάπως έτσι όμως δεν βρίσκουμε φάρμακα για ανθρώπους που όντως τα έχουν ανάγκη». Ολα σήμερα είναι σε έλλειψη. «Χρωστάω πέντε Trulicity των 0,75 και τέσσερα του 1,5 mg», λέει χαρακτηριστικά. «Εξαντλήσαμε τη διάθεση για περπάτημα στην πανδημία. Εχει ξεχάσει ο κόσμος να προσπαθεί. Θέλει ένα μαγικό χάπι – ή μια μαγική ένεση εν προκειμένω».

Η ζήτηση είναι στα ύψη και στην περιφέρεια. Η κ. Ντίνα Κεφαλά, φαρμακοποιός στην Καρδίτσα, λέει χαρακτηριστικά στην «Κ»: «Τα ζητάνε απεγνωσμένα γιατί έχουν εύκολο αποτέλεσμα. Με το Ozempic και το Saxenda γίνεται πόλεμος ποιος θα προλάβει ένα κουτί. Είναι φυσικά σε έλλειψη. Το Ozempic βρίσκουν τρόπο να το γράψουν με ένδειξη για διαβήτη. Είναι πολύ έντονη η τάση της κοινωνίας για εύκολο αδυνάτισμα χωρίς αλλαγή των συνηθειών».

Καμπανάκι από τον ΕΟΦ

Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων εξέδωσε επείγουσα ανακοίνωση, κάνοντας λόγο για
παράνομη διαφήμιση.

Όπως ανέφερε, οι καταναλωτές καλούνται να έχουν πολύ μεγάλη επιφύλαξη στο να μπουν στη διαδικασία χρήσης ενός φαρμάκου για έναν τέτοιο λόγο (αδυνάτισμα), όσο και για την ακρίβεια των στοιχείων που αναπαράγονται στον τύπο.

“Παρακαλούνται οι καταναλωτές να μην παρασύρονται από δημοσιεύματα και να
αποφασίζουν για τη λήψη σκευασμάτων για την απώλεια βάρους, ειδικά εάν δεν έχουν
συμβουλευτεί κάποιον ειδικό. Επίσης σε καμία περίπτωση να μην προμηθεύεται φάρμακα
από μη αξιόπιστες πηγές, όπως το διαδίκτυο, επειδή υπάρχει πραγματικός κίνδυνος για την
υγεία του” τόνισε στην ανακοίνωσή του.

Οι παρενέργειες

Όπως αναφέρεται στη σύνοψη της Ευρωπαϊκής Δημόσιας Έκθεσης Αξιολόγησης (EPAR),
που αξιολόγησε το φάρμακο προτού εισηγηθεί τη χορήγηση άδειας κυκλοφορίας στην
Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πιο συχνές ανεπιθύμητες ενέργειες του Ozempic (μπορούν να
επηρεάσουν περισσότερα από 1 στα 10 άτομα) περιλαμβάνουν διαταραχές του πεπτικού
συστήματος, όπως διάρροια, έμετο και ναυτία (τάση για έμετο). Αυτές είναι ήπιας ή
μέτριας σοβαρότητας και μικρής διάρκειας.

Η σοβαρή επιδείνωση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας (βλάβη στον αμφιβληστροειδή χιτώνα, τη φωτοευαίσθητη μεμβράνη στο πίσω μέρος του οφθαλμού) είναι συχνή (μπορεί να επηρεάσει έως 1 στα 10 άτομα).

Επίσης, οι ασθενείς που λαμβάνουν σεμαγλουτίδη σε συνδυασμό με σουλφονυλουρία ή με
ινσουλίνη ενδέχεται να έχουν αυξημένο κίνδυνο υπογλυκαιμίας.

Την ίδια ώρα, αν και η τριχόπτωση δεν αναφέρεται ως παρενέργεια του Ozempic, πολλοί
χρήστες στου φαρμάκου σε ομάδες μέσων κοινωνικής δικτύωσης ανέφεραν πως
διαπίστωσαν απώλεια μαλλιών για όσο διάστημα το λάμβαναν.

Επιπλέον, οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία συνιστάται να χρησιμοποιούν
αντισύλληψη κατά τη διάρκεια της θεραπείας με σεμαγλουτίδη.

Σύμφωνα με την FDA, συνιστάται η διακοπή της χρήσης τουλάχιστον δύο μήνες πριν την εγκυμοσύνη, λόγω πιθανών κινδύνων αποβολής και γενετικών ανωμαλιών. Δεδομένου ότι πολλές γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία μπορεί να λαμβάνουν το σκεύασμα για απώλεια βάρους, υπάρχει η ανησυχία πως δεν γνωρίζουν αρκετά για τους πιθανούς κινδύνους εάν συμβεί μια απρογραμμάτιστη εγκυμοσύνη.

«Να ελεγχθούν οι γιατροί»

Προτείνει «να ελεγχθούν περαιτέρω οι ιατροί για το ενδεχόμενο έκδοσης ψευδών γνωματεύσεων, με αποτέλεσμα να παρακάμπτονται τα θεραπευτικά πρωτόκολλα και να μην τηρούνται οι εγκεκριμένες ενδείξεις χορήγησης του φαρμάκου μόνο σε ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2. Διότι πανθομολογείται ότι συνταγογραφείται τελικά για τον έλεγχο του βάρους, με πολλούς χρήστες του φαρμάκου να το βεβαιώνουν !!».

Αυτό επίσης έχει ως αποτέλεσμα, αναφέρει ο ΠΦΣ, η προοπτική ένταξης νέων ασθενών στη θεραπευτική αγωγή με το εν λόγω σκεύασμα να καθίσταται αβέβαιη και προβληματική, εκεί που πραγματικά υπάρχει ανάγκη βάσει χρήσης θεραπευτικών πρωτοκόλλων.

Σύμφωνα με τον ΠΦΣ, η όλη αυτή στρέβλωση στην διάθεση του φαρμάκου συμπαρασύρει και δημιουργεί τεράστιο πρόβλημα σε σκευάσματα που ανήκουν στην ευρύτερη θεραπευτική κατηγορία του ΣΔ (Trulicity, Saxenda, Victoza κλπ.) Επίσης, προκύπτει μείζον θέμα Δημόσιας Υγείας, για όσους ασθενείς έχουν ήδη αρχίσει να λαμβάνουν χρόνια θεραπευτική αγωγή με τα εν λόγω φαρμακευτικά σκευάσματα καθότι η μη επαρκής τροφοδοσία της αγοράς, καθιστά αμφίβολη τη διαρκή θεραπευτική τους ρύθμιση.

Ο ΠΦΣ ζητά «επιτέλους να λειτουργήσουν οι ελεγκτικοί μηχανισμοί προς κάθε κατεύθυνση ώστε να εξασφαλιστεί η ορθολογική χρήση των φαρμάκων της συγκεκριμένης κατηγορίας, βάσει των εγκεκριμένων ενδείξεων και πρωτοκόλλων. Επίσης, ο ΕΟΦ θα πρέπει να ελέγξει τις εν λόγω εταιρείες για τη διαπίστωση της κάλυψης των εγχώριων αναγκών».

ΤΕΛΙΚΑ