Το ρήγμα είναι το «τέρας» του Ιονίου, το οποίο κόβει το Πέλαγος στη μέση, καθώς εκτείνεται από τη Λευκάδα έως την Κεφαλλονιά και τα δυτικά της Ζακύνθου.
Πρόκειται για ένα από τα πιο επικίνδυνα ενεργά ρήγματα της χώρας μας καθώς μπορεί να προκαλέσει σεισμούς άνω τον 7 Ρίχτερ με ολέθριες συνέπειες.
Το ρήγμα αυτό βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων από την δυτική ακτογραμμή και είναι ορατό από τον όρμο του Αγίου Νικήτα μέχρι και νότια από το χωριό Αθάνι, τέμνοντας τους ασβεστόλιθους και δολομίτες της περιοχής. Έχει διεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝ∆ και ανατολική κλίση.
Το ίχνος του ρήγματος, καλά εκφρασμένο στην μορφολογία της περιοχής ακολουθείται για ένα μήκος 17 km. Το βορειότερο τμήμα του, στη δυτική πλευρά του οικισμού του Αγ. Νικήτα, συμπίπτει με το ανατολικό πρανές του λόφου Μεγάλη Ράχη και μπροστά του αναπτύσσεται το μικρό επίμηκες βύθισμα του Αγίου Νικήτα.
Το συμπέρασμα της επιστημονικής μελέτης των Ροντογιάννη – Τσιαμπάου
Η μελέτη των ρηγμάτων στο νησί της Λευκάδας και η αξιολόγηση των επιπτώσεων των παλαιότερων ισχυρών σεισμών καθώς και του σεισμού του 2003, έδειξε ότι ως σημαντικότερο ενεργό ρήγμα μπορεί να θεωρηθεί το δεξιόστροφο ρήγμα οριζόντιας ολίσθησης Αγίου Νικήτα – Αθανίου, το οποίο έχει διεύθυνση ΒΒΑ-ΝΝ∆, παράλληλη σχεδόν με τη δυτική ακτογραμμή.
Το ρήγμα αυτό έχει παρόμοια γεωμετρικά και δυναμικά χαρακτηριστικά με το υποθαλάσσιο ρήγμα Κεφαλονιάς-Λευκάδας, το οποίο βρίσκεται σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων από τις απότομες ακτές, η διαμόρφωση των οποίων δεν συνδέεται με την ύπαρξη κανονικού ρήγματος, αλλά με την τεκτονική ανύψωση της ξηράς, ως αποτέλεσμα της συμπίεσης που επικρατεί στην περιοχή και επακόλουθα φαινόμενα βαρύτητας.
Μέσα στο συγκεκριμένο σεισμοτεκτονικό περιβάλλον αξιοσημείωτο είναι το γεγονός της μη επιφανειακής ανάδρασης του ρήγματος Αγίου Νικήτα – Αθανίου, παρά την τόσο έντονη μορφοτεκτονική του παρουσία και την καταγραφή πολλών σεισμικών επικέντρων κατά μήκος του, γεγονός που πιθανώς να οφείλεται σε μεγάλη περίοδο επανάληψης της δράσης του. Εν τούτοις, η περιοχή του ρήγματος αυτού συνδέεται, σχεδόν σε όλους τους σεισμούς, με αυξημένες καταστροφές στο δομημένο και φυσικό περιβάλλον καθώς και υψηλού βαθμού σεισμικές εντάσεις.