Οι τρεις παρεμβάσεις στην τροπολογία του υπουργείου Ανάπτυξης για την μείωση των τιμών στα σούπερ μάρκετ εστιάζονται και στη μείωση τιμών στο ράφι, αλλά κυρίως στον έλεγχο της αισχροκέρδειας.
Η πρωτοβουλία για την «Μόνιμη Μείωση Τιμής» θα βρίσκεται σε ισχύ έως τις 31 Μαΐου του 2024 και οι επιχειρήσεις παραγωγής ή χονδρικής εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων που θα συμμετάσχουν θα πρέπει να το δηλώσουν στο υπουργείο Ανάπτυξης, μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2023.
Πιο αναλυτικά η τροπολογία που κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου για την «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2121 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 όσον αφορά στις διασυνοριακές μετατροπές, συγχωνεύσεις και διασπάσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών)» προβλέπει τρεις ρυθμίσεις.
Την υποχρέωση ανακοίνωσης των ανατιμήσεων προϊόντων από τα σούπερ μάρκετ, την επισήμανση προϊόντων με δέσμευση μείωσης τιμής στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας «Μόνιμη Μείωση Τιμής» καθώς και την δημοσιοποίηση των τιμών φρούτων και λαχανικών.
Συγκεκριμένα η τροπολογία προβλέπει ότι τα σούπερ μάρκετ με κύκλο εργασιών άνω των 90 εκατ. ευρώ υποχρεούνται να ανακοινώνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης οποιαδήποτε αύξηση τιμής από προμηθευτή καταναλωτικών προϊόντων που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση ή εκείνων που παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση και στόχος του μέτρου είναι η παρακολούθηση της εξέλιξης των τιμών χονδρικής πώλησης των προϊόντων για τον έγκαιρο σχεδιασμό δημόσιων πολιτικών αντιμετώπισης των ατελειών της αγοράς.
Στην περίπτωση μη συμμόρφωσης των επιχειρήσεων, το πρόστιμο θα είναι 50.000 ευρώ για κάθε απόκρυψη στοιχείων.
Επίσης τα σούπερ μάρκετ θα πρέπει να ενημερώνουν για τις ενδεικτικές τιμές λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων και το υπουργείο Ανάπτυξης θα ανακοινώνει τις ενδεικτικές τιμές στους καταναλωτές, μέσω των ιστοτόπων του υπουργείου Ανάπτυξης και της γενικής γραμματείας Εμπορίου, καθώς και του «e-katanalotis». Για τους παραβάτες το πρόστιμο θα είναι 20.000 ευρώ, εκτός αν η παράλειψη της ανακοίνωσης τιμών οφείλεται σε λόγους ανωτέρας βίας ή αντικειμενικούς λόγους τεχνικής αδυναμίας.
Επιπλέον, θεσμοθετείται η σήμανση προϊόντων με δέσμευση μείωσης τιμής. Σε αυτή την περίπτωση οι επιχειρήσεις, οι βιομηχανίες και οι χονδρέμποροι καταναλωτικών προϊόντων θα μπορούν να συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» εφόσον μέχρι την 30ή Νοεμβρίου 2023, στείλουν έγγραφη δέσμευση προς το υπουργείο Ανάπτυξης για μείωση τιμών, τουλάχιστον 5% – εξαιρουμένων των προωθητικών ενεργειών – για τους επόμενους έξι μήνες. Η δέσμευση των επιχειρήσεων για την «Μόνιμη Μείωση Τιμής» περιλαμβάνει: τον μοναδικό κωδικό («barcode»), την επωνυμία, το είδος και το περιεχόμενο του προϊόντος, ανά μονάδα μέτρησης, την αντισυμβαλλόμενη επιχείρηση και τη δέσμευση για τη μείωση της τιμής πώλησης.
Τα προϊόντα που θα συμμετέχουν στην πρωτοβουλία, θα φέρουν ετικέτα με ευκρινές ειδικό σήμα στο ράφι ενώ οι επιχειρήσεις σούπερ μάρκετ θα είναι υποχρεωμένες να μεταφέρουν πλήρως τις μειωμένες τιμές πώλησης των προμηθευτών τους στον τελικό καταναλωτή. Σε περίπτωση μη τήρησης της έγγραφης δέσμευσης το πρόστιμο θα ανέρχεται στις 50.000 ευρώ ανά κωδικό προϊόντος.
Η χρήση του ειδικού σήματος, από σούπερ μάρκετ σε προϊόντα που δεν συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «θα τιμωρείται με πρόστιμο 2.000 ευρώ ανά κατάστημα και ανά κωδικό προϊόντος.
Αναλυτικά όλη η τροπολογία
Τροπολογία κατατέθηκε στο σχέδιο νόμου του Υπουργείου Ανάπτυξης «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2121 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Νοεμβρίου 2019 για την τροποποίηση της οδηγίας (ΕΕ) 2017/1132 όσον αφορά τις διασυνοριακές μετατροπές, συγχωνεύσεις και διασπάσεις κεφαλαιουχικών εταιρειών»
Με τις διατάξεις της υπόψη τροπολογίας:
α. Εισάγονται ρυθμίσεις με στόχο την προστασία της αγοραστικής δύναμης των καταναλωτών και την αντιμετώπιση φαινομένων αθέμιτης κερδοφορίας μέσω:
ι) της υποχρέωσης των super markets να ανακοινώνουν οποιαδήποτε αύξηση τιμής αγοράς από προμηθευτή προϊόντων που είναι απαραίτητα για την αξιοπρεπή διαβίωση των καταναλωτών ή παρουσιάζουν υψηλή ζήτηση
ιι) της επισήμανσης προϊόντων επιχειρήσεων που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία «Μόνιμη Μείωση Τιμής» και
ιιι) της ανακοίνωσης ενδεικτικών τιμών λιανικής πώλησης οπωροκηπευτικών προϊόντων, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα.
β. Ορίζονται κατά περίπτωση οι αρμόδιες αρχές για τη διενέργεια ελέγχου, τη διαπίστωση των οικείων παραβάσεων και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.
γ. Παρέχεται νομοθετική εξουσιοδότηση για τον καθορισμό με υ.α. των κατηγοριών των προϊόντων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των προτεινόμενων διατάξεων, της διαδικασίας του ελέγχου και της επιβολής των κυρώσεων.
δ. Ορίζεται το χρονικό διάστημα ισχύος των προαναφερόμενων ρυθμίσεων.
Αιτιολογική έκθεση
Η «ταυτότητα» της αξιολογούμενης ρύθμισης
1. Ποιο ζήτημα αντιμετωπίζει η αξιολογούμενη ρύθμιση;
Με τα προτεινόμενα άρθρα επιχειρείται να αντιμετωπιστούν οι πληθωριστικές πιέσεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά. Η αντιμετώπιση των επιπρόσθετων πληθωριστικών πιέσεων που ενδεχομένως οφείλονται και σε ατέλειες στη λειτουργία της ελληνικής αγοράς κινείται σε δύο βασικούς άξονες:
α) τον καλύτερο και πληρέστερο έλεγχο της λειτουργίας της αγοράς, κυρίως μέσω του άρθρου 54 του ν. 5045/2023 (Α’ 136) και των πρόσθετων μέτρων που προβλέπονται στο άρθρο 1, και
β) την επαύξηση του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων που παράγουν, εισάγουν και πωλούν βασικά καταναλωτικά προϊόντα στην ελληνική αγορά, μέσω μηχανισμών, όπως «το καλάθι του νοικοκυριού», η επισήμανση των προϊόντων για τα οποία παρέχεται από τις επιχειρήσεις, που τα παράγουν, εισάγουν και πωλούν, δέσμευση για μείωση τιμής μεσοπρόθεσμα (άρθρο 2), καθώς και η ανακοίνωση κανονικών λιανικών τιμών αγοράς για οπωροκηπευτικά προϊόντα (άρθρο 3), προκειμένου οι καταναλωτές να αποφεύγουν την αγορά τους από επιχειρήσεις που προχωρούν σε αθέμιτες υπερτιμολογήσεις.
2.Γιατί αποτελεί πρόβλημα;
3. Ποιους φορείς ή πληθυσμιακές ομάδες αφορά;
Το σύνολο των επιχειρήσεων παραγωγής ή χονδρικής εμπορίας καταναλωτικών προϊόντων και το σύνολο των καταναλωτών στην Ελλάδα.