Προβληματισμό προκαλούν οι σοβαρές ελλείψεις που υπάρχουν στα φάρμακα, ενώ πλέον υπάρχει ο φόβος ότι το φαινόμενο θα αποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Η τελευταία σοβαρή κρίση με ελλείψεις φαρμάκων τον Ιανουάριο, οι οποίες είχαν καλυφθεί προσωρινά με τα μέτρα που είχε λάβει τότε το υπουργείο Υγείας, επανήλθαν, ενώ επιπλέον σε αυτές τώρα προστέθηκαν και νέες, σύμφωνα με τον Φαρμακευτικό Σύλλογο Αττικής (ΦΣΑ).
Οπως υποστηρίζουν οι φαρμακοποιοί, οι πραγματικές ελλείψεις σκευασμάτων από τα ράφια των φαρμακείων είναι πολλαπλάσιες σήμερα από αυτές τις οποίες έχει καταγράψει ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ).
Δηλαδή, οι επίσημες λίστες του ΕΟΦ με τα φάρμακα που βρίσκονται είτε σε έλλειψη είτε έχουν αποσυρθεί εντελώς από την ελληνική αγορά είναι υποτιμημένες.
Συγκεκριμένα, μετά και την πρόσφατη επικαιροποίηση των δύο λιστών του ΕΟΦ, ο επίσημος αριθμός των σκευασμάτων σε έλλειψη είναι 235 και σε αυτά περιλαμβάνονται τα φάρμακα σε «μακροχρόνια, σημαντική έλλειψη» και όσα έχουν αποσυρθεί εντελώς από την αγορά.
Οι ελλείψεις φαρμάκων έχουν πλέον λάβει διαστάσεις προβλήματος δημόσιας υγείας, όπως λένε. «Λείπουν και καινούργια φάρμακα επιπλέον από αυτά που έλειπαν παλαιότερα.
Λείπουν και αντιβιώσεις, που δεν έλειπαν παλιά, και αντιτετανικοί οροί, και κάποια φάρμακα που κάποια στιγμή δεν τα είχαμε, ήρθαν κάποιες ποσότητες και εξαφανίστηκαν και πάλι.
Και όταν κάποια στιγμή ήρθαν κάποια φάρμακα, σε κάποιες ελάχιστες ποσότητες, με το σταγονόμετρο, για μένα και αυτό αποτελεί έλλειψη» τονίζει ο πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Αττικής Κώστας Λουράντος.
Η παραγωγή γενοσήμων είναι αυτή που κλήθηκε τους τελευταίους μήνες να «βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά».
Η ελληνική φαρμακοβιομηχανία, συγκεκριμένα, αύξησε την παραγωγή της για να καλύψει τις ελλείψεις των πρωτότυπων φαρμάκων. Κι αυτό, μάλιστα, έγινε έπειτα από έκκληση του υπουργείου Υγείας.
Ωστόσο, και αυτή η παραγωγή δεν επαρκεί για να καλύψει όλες τις ανάγκες, όπως λέει ο πρόεδρος του ΦΣΑ.
Ο κ. Λουράντος φέρνει το παράδειγμα της αύξησης της παραγωγής γενόσημου αντιβιοτικού, το οποίο παράγεται από ελληνική φαρμακοβιομηχανία.
«Θα βγει σε μια μικρή ποσότητα από τις 15 Μαΐου και μετά και στη συνέχεια θα ξαναβγεί νέα ποσότητα τον Σεπτέμβριο. Από τα 170.000 τεμάχια που παρήγαγε η εταιρία το 2021, έβγαλε 540.000 τεμάχια το 2022. Και πάλι δεν φτάνουν.
Μάλιστα, ταυτόχρονα η εταιρία υπέστη και ζημία, διότι δεν έχει αυξηθεί η φαρμακευτική δαπάνη του ΕΟΠΥΥ και το clawback (σ.σ.: υποχρεωτικές επιστροφές στο κράτος, όταν σημειώνεται υπέρβαση της φαρμακευτικής δαπάνης) αυξήθηκε.
Δεν μπορούν να συντηρηθούν έτσι οι επιχειρήσεις. Δεν βγάζουν φάρμακα κι έχουν δίκιο» τονίζει.
Πολλοί ασφαλισμένοι επιμένουν να μην εμπιστεύονται τα γενόσημα φάρμακα. «Το γενόσημο αυτό που υπάρχει -αν υπάρχει κι αυτό- θα πρέπει να το δει κάποιος θετικά.
Δεν μπορεί να αμφιβάλλει. Γιατί, ενώ υπάρχει το γενόσημο, θέλουν το πρωτότυπο, αυτό που έπαιρναν. Μα δεν υπάρχει αυτό που έπαιρναν.
Υπάρχει δυσπιστία απέναντι στα γενόσημα και υπάρχει δυσπιστία και απέναντι στο σύστημα γύρω από το φάρμακο γενικότερα» τονίζει ο κ. Λουράντος.
Οι φαρμακοποιοί υπογραμμίζουν την ανάγκη αύξησης των κονδυλίων του ΕΟΠΥΥ για τη φαρμακευτική δαπάνη, ώστε να μη ζημιώνονται οι φαρμακευτικές επιχειρήσεις, επιστρέφοντας στο κράτος τα κέρδη τους, όταν σημειώνεται υπέρβαση της δαπάνης. «Εμείς απλώς διαπιστώνουμε ότι έχει πρόβλημα η αγορά.
Δεν μπορεί ο προϋπολογισμός του ΕΟΠΥΥ, που είναι αυτός που είναι, να αντέχει στη σημερινή ζήτηση. Το επιπλέον το πληρώνουν οι φαρμακευτικές εταιρίες με το clawback και οι εταιρίες λένε “γιατί να το φέρνω το φάρμακό μου στην Ελλάδα, για να το πληρώσω εγώ από την τσέπη μου; Δεν το φέρνω» τονίζει.
Αναγνωρίζοντας το πρόβλημα αυτό, το υπουργείο Υγείας, με πρόσφατη απόφασή του, ενίσχυσε την κρατική χρηματοδότηση του ΕΟΠΥΥ. για τη φαρμακευτική δαπάνη, συνολικά κατά 200.000.000 ευρώ (50.000.000 ευρώ για το 2022 και 150.000.000 ευρώ και το 2023), με σκοπό τον περιορισμό του clawback.
Το μέτρο κινείται σε θετική κατεύθυνση, αλλά δεν επαρκεί, σύμφωνα με τον κ. Λουράντο. «Δυστυχώς, δεν μπορεί να συνεχιστεί αυτή η κατάσταση της οριστικής αποχώρησης πλέον κάποιων φαρμάκων από την ελληνική αγορά, χωρίς να ενδιαφέρεται κάποιος να μάθει το γιατί και να το εξηγήσει στον κόσμο.
Την ξέρω την προσπάθεια που κάνει το υπουργείο Υγείας. Κι οι εταιρίες λένε ότι είναι προς το θετικό η προσπάθεια αυτή. Κι εγώ το πιστεύω πως είναι προς το θετικό, αλλά δεν επαρκεί. Είναι σαν να έχεις μια πολύ σοβαρή ασθένεια και να παίρνεις ασπιρίνη» καταλήγει.
«Σχεδόν 1.300 οι ελλείψεις»
Οι φαρμακοποιοί της Αττικής δηλώνουν ότι υφίστανται μεγάλη πίεση εξαιτίας των ελλείψεων. Με επιστολή τους, μάλιστα, στις 20/4 ζήτησαν την παρέμβαση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, αφού «οι ελλείψεις φαρμάκων έχουν πλέον λάβει διαστάσεις προβλήματος δημόσιας υγείας» όπως λένε.
«Είναι μεγαλύτερες οι ελλείψεις. Υπάρχουν σχεδόν 1.300 ελλείψεις, είτε μεγάλες είτε μικρές. Είτε σταδιακές είτε καθ’ ολοκληρίαν.
Από τα 1.300 φάρμακα, τα 400 λείπουν επειδή εξάγονται. Τα άλλα 900 δεν εξάγονται» τονίζει ο πρόεδρος του ΦΣΑ και συμπληρώνει:
«Λείπουν και καινούργια φάρμακα επιπλέον απ’ αυτά που έλειπαν παλαιότερα.
Λείπουν και αντιβιώσεις που δεν έλειπαν παλιά και αντιτετανικοί οροί, και κάποια φάρμακα που κάποια στιγμή δεν τα είχαμε».