Σε ολόκληρη τη Ρωσία, οι αρχές μαζεύουν τα λουλούδια και τα αφιερώματα που αφήνουν για τον Αλεξέι Ναβάλνι χιλιάδες Ρώσοι, προκειμένου να διασφαλίσουν ότι δεν υπάρχει κανένα δημόσιο σημάδι της έκτασης της υποστήριξης προς τον μεγαλύτερο αντίπαλο του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Στη Μόσχα, ένα βίντεο έδειξε κάτι που έμοιαζε με άνδρες με σκούρες μπλούζες, με σηκωμένες τις κουκούλες τους, να κινούνται για να καθαρίσουν τα πολλά αφιερώματα που είχαν τοποθετηθεί στην Πέτρα Σολοβέτσκι, ένα μνημείο για τα θύματα της πολιτικής καταστολής την εποχή του Στάλιν.
Σε άλλες πόλεις η κατάσταση ήταν διαφορετική και η αστυνομία παρενέβη για να εμποδίσει τους πολίτες που ήθελαν να αφήσουν ένα λουλούδι.
Στο Καζάν η αστυνομία εμπόδισε τους διαδηλωτές.
Στην πόλη Γεκατερίνεμπουργκ μάλιστα απομάκρυναν τα λουλούδια που είχαν αφήσει κάποιοι στο χιονισμένο μνημείο, ενώ προχώρησαν και σε προσαγωγές.
Το ίδιο συνέβη και στο Νοβοσιμπίρσκ. «Ποιος είναι ο επόμενος;» ρωτά το χαρτί στα χέρια της γυναίκας.
Άνδρες με πολιτικά ρούχα, πάλι με τις κουκούλες τους σηκωμένες, αφαίρεσαν επίσης τα αφιερώματα που είχαν αφεθεί στη γέφυρα κοντά στο Κρεμλίνο, όπου δολοφονήθηκε ο πολιτικός της αντιπολίτευσης Μπόρις Νεμτσόφ τον Φεβρουάριο του 2015. Και πάλι, η αστυνομία στεκόταν και παρακολουθούσε. Οι αρχές δεν θέλουν να υπάρχουν εστίες διαμαρτυρίας.
Οι εκδηλώσεις μνήμης
Μέσα στο χιόνι που πέφτει σε πολλές ρωσικές πόλεις και με τη συνεχή παρουσία της αστυνομίας, εκατοντάδες Ρώσοι άφηναν χθες ένα λουλούδι στη μνήμη του Αλεξέι Ναβάλνι, του πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Βλαντίμιιρ Πούτιν, που πέθανε αιφνιδιαστικά την Παρασκευή σε σωφρονιστική αποικία στη Σιβηρία.
Ο Ναβάλνι ήταν ο πιο προβεβλημένος πολιτικός αντίπαλος του προέδρου, ίσως ο μόνος που μπορούσε να κατεβάσει στον δρόμο χιλιάδες διαδηλωτές. Τώρα κατεβαίνουν και μετά τον θάνατό του.
Το μνημείο για τα θύματα των γκουλάγκ είναι έξω από το κτίριο της KGB στο κέντρο της Μόσχας
Στη Μόσχα -και παρά τις προειδοποιήσεις από τις αρχές κατά των διαδηλώσεων- συνέρρευσαν πλήθη στο μνημείο του Λίθου του Σολοβέτσκι. Είναι μια μεγάλη πέτρα από τα νησιά Σολοβέτσκι όπου είχε λειτουργήσει το πρώτα από τα δεκάδες γκουλάγκ της Σοβιετικής Ένωσης. Ο συμβολισμός των διαδηλωτών είναι εύγλωττος: ο Ναβάλνι πέθανε όπως οι εκατομμύρια πολιτικοί κρατούμενοι εκείνης της περιόδου.
Οι πολίτες διαμαρτύρονται σιωπηλά στο μνημείο βρίσκεται λίγο περισσότερο από ένα χιλιόμετρο από το Κρεμλίνο, έξω από το κτίριο της FSB, της υπηρεσίας-διαδόχου της KGB.
Μεταξύ όσων τίμησαν τη μνήμη του Ναβάλνι ήταν ο πρεσβευτής της ΕΕ στη Ρωσία.
Λίγοι συγκεντρώθηκαν και στο Νίζνι Νοβγκορόντ.
Λουλούδια και μια φωτογραφία του Ναβάλνι άφησαν στο Καλίνινγκραντ στον τάφο του μεγάλου φιλοσόφου Ιμάνουελ Καντ που γεννήθηκε και πέθανε στην πόλη τον 18ο αιώνα.,
Μεγάλες ήταν κατά τόπους οι συγκεντρώσεις και σε πόλεις εκτός Ρωσίας, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη.
Ένα πλήθος εκατοντάδων ανθρώπων συγκεντρώθηκε και στη Σερβία, έξω από τη ρωσική πρεσβεα στο Βελιγράδι.
Αντίστοιχη η εικόνα και στη Γεωργία, στην πρωτεύουσα Τιφλίδα.
Συγκινητικός -και μοναχικός- ήταν ο φόρος τιμής σε πόλη του Καζακστάν
Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν αυθόρμητα σε πλατείες στη Βαρσοβία, το Βίλνιους και το Βερολίνο, για να τιμήσουν τον Ναβάλνι.
Στη Βαρσοβία, εκατοντάδες άνθρωποι έξω από τη ρωσική πρεσβεία -στην πλειονότητά τους νέοι- διαδήλωσαν αναστατωμένοι από τον θάνατο του ηγέτη της ρωσικής αντιπολίτευσης.
«Είμαι εδώ επειδή η Ρωσία θα έπρεπε και θα μπορούσε να είναι δημοκρατική χώρα», είπε ένας από αυτούς σε δημοσιογράφους, ανάβοντας κεριά γύρω από το πολύ καλά φρουρούμενο κτίριο της πρεσβείας. Άλλοι φώναζαν συνθήματα όπως «Ο Πούτιν είναι δολοφόνος» και «Δεν ξεχνάμε ποτέ, δεν συγχωρούμε ποτέ».
Στη Λιθουανία, εκατοντάδες άνθρωποι που κρατούσαν πορτρέτα του Ναβάλνι συγκεντρώθηκαν στο μνημείο των θυμάτων της σοβιετικής κατοχής. Μια Ρωσίδα που ζει στη χώρα εδώ και ένα χρόνο είπε ότι ο Ναβάλνι ήταν «ένας άνθρωπος που έλεγε αυτά που σκεφτόταν και της έδινε ελπίδα». «Ακόμη και από τη φυλακή του, κατάφερε να βρει τη δύναμη και να μεταφέρει ελπίδα σε εκείνους που αντιστέκονται», είπε.
Παραπλήσια η εικόνα στο Βερολίνο όπου ένα μεγάλο πλήθος συγκεντρώθηκε έξω από την πρεσβεία της Ρωσίας, φωνάζοντας συνθήματα όπως «Πούτιν δολοφόνε» και «Ο Πούτιν στη Χάγη». Οι διαδηλωτές ήταν κυρίως ρωσόφωνοι και κρατούσαν πλακάτ με υβριστικά συνθήματα για τον Ρώσο πρόεδρο ή φωτογραφίες του Ναβάλνι.
«Τον σκότωσαν, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία. Για εμένα, αυτό είναι φρικτό, σε προσωπικό επίπεδο. Είναι ένδειξη ότι χάσαμε τον μπούσουλα», είπε ο 63χρονος Μαράτ Γκελμάν, ένας γνωστός Ρώσος συλλέκτης και επικριτής του Κρεμλίνου που έχει εγκατασταθεί πλέον στο Βερολίνο. «Ένας ήρωας πρέπει να αντικαθίσταται από εκατό άλλους ήρωες. Θα πρέπει να σηκώσουν και άλλοι το κεφάλι και να πουν: δεν φοβάμαι. Ελπίζω πραγματικά ότι οι άνθρωποι θα εμπνευστούν από τη ζωή και τον θάνατο του Αλεξέι και αυτό θα τους ωθήσει να υπηρετήσουν την πατρίδα», πρόσθεσε.